“Tüm araştırma yaklaşımları gibi, nitel araştırma da çevremizdeki dünyayı anlamak için karmaşık ve çeşitli bir yol sunar.”
Bu haftaki kitabımız: Lisa M. Given (2021). 100 SORUDA NİTEL ARAŞTIRMA. Çeviri: Arif BAKLA, İsmail ÇAKIR, Anı Yayıncılık, 1. Baskı, Sayfa Sayısı: 192
“100 Soruda Nitel Araştırma” Lisa M. Given tarafından yazılmış ve SAGE Publications, Inc. tarafından ilk kez 2015 yılında yayınlanmıştır.
Kitabın yazarı, Lisa M. Given, Ph.D., Avustralya'nın Melbourne kentindeki RMIT Üniversitesi'nde Sosyal Değişimi Etkinleştirme Kapasite Platformu Direktörü ve Enformasyon Çalışmaları profesörüdür. Aynı zamanda Charles Sturt Üniversitesi Mesleki Uygulama, Öğrenme ve Eğitim Araştırma Enstitüsü'nün bir üyesidir. Araştırma alanları:
bireylerin bilgi davranışları
web kullanılabilirliği ve kullanıcıların teknoloji deneyimi
topluluk katılımı ve toplumsal araştırma etkisi
nitel ve karma yöntem araştırma tasarımları
Yüksek öğretim
Nitel araştırma yöntemleri üzerine çalıştaylar yapmakta aynı zamanda da Sage Nitel Araştırma Yöntemleri Ansiklopedisi'nin (2008) editörü olan yazara https://lisagiven.com/ adresindeki sitesinden ulaşabilirsiniz.
Lisa M. Given tarafından yazılan "100 Soruda Nitel Araştırma”, nitel araştırma hakkında daha derin bir anlayış kazanmak isteyen herkes için şiddetle tavsiye edilen bilgilendirici ve iyi yapılandırılmış bir kitaptır. Kitap, nitel araştırma alanında yeni olan araştırmacılar tarafından sorulan en yaygın soruların bazılarını yanıtlamak için tasarlandı ve bunu açık ve öz bir şekilde yapıyor.
Kitabın güçlü yönlerinden biri, düzenlenme şeklidir. Her bölüm, "Nitel araştırma nedir?" gibi belirli bir soruya odaklanır. veya "Yansıtma nedir?" Yazar, konuya kısa bir genel bakış sunar, ardından örnekler ve pratik tavsiyeler içeren daha ayrıntılı bir açıklama yapar. Bu yapı, kitapta gezinmeyi kolaylaştırır ve okuyucuların aradıkları bilgileri hızlı bir şekilde bulmalarını sağlar.
Kitabın bir diğer güçlü yanı da yazarın yazım tarzı... Kullanılan dilin açık ve özlü olması, okuyucuların karmaşık kavramları anlamasını kolaylaştırmaktadır. Yazar ayrıca, materyali hayata geçirmeye ve daha ilgi çekici hale getirmeye yardımcı olan noktalarını açıklamak için bir dizi örnek ve vaka çalışması kullanılmaktadır.
Bir referans kaynağı olan kitabın içeriği toplam dokuz bölüme ayrılmıştır.
İlk iki bölüm, okuyuculara nitel araştırmanın özünde ne olduğuna dair bir fikir veriyor. Örneğin, nitel araştırmanın tanımları, disiplinler arasında nasıl kullanıldığı ve nicel araştırmalara kıyasla ilgili bazı genel sorulara ve “ontoloji” ve “epistemoloji” gibi anahtar kavramların açıklamalarına değinilmiştir.Yine bu bölümde nitel araştırmaları yürütmek için gereken süreyi veya araştırmacıların karşılaşabileceği belirli sınırlamaları hakkında rehberlik bulmak mümkündür.
2. Bölüm, etik konusuna odaklanmıştır. Nitel araştırma sürecinde araştırmacıyı bekleyen etik sorumluluklar, etik zorluklar, etik onayı, katılımcı rızası ve kullanımı gibi sorularınıza yanıt bulabilirsiniz.
3. Bölüm ise nitel araştırma tasarımıyla ilgilidir. Ne tür sorunların nitel yöntemle ele alınabileceği, bir araştırma sorusunun hem teorik hem kavramsal çerçevenin nitel araştırmalarda ne ölçüde kullanılabileceği, örneklem büyüklüğü ve uygun örnekleme yaklaşımları gibi sorular bu bölümde yanıtlanmaktadır. Bu bölümde "keşif amaçlı nitel tasarım" ve "acil nitel tasarım" gibi bazı özel terimlere verilen yanıtlar ilgi çekicidir.
Önceki bölümü tamamlayıcı nitelikte olan 4. Bölüm, araştırmacıların araştırma projelerinin titizliğini sağlamak için kullanabilecekleri etkili stratejilerin ve veri toplama sürecinde kullanılabilecek bazı yarayışlı yaklaşımlar önermektedir. Ayrıca yazar, bu bölümde nitel yöntem hakkındaki yaygın eleştiriler için veciz açıklamalar sunar.
Araştırma yordamına (prosedüre) odaklanan 5. Bölüm ise "tasarım", "metodoloji" ve "yöntem" birbirinden ayırarak başlamakta, desenlerin nasıl doğru şekilde araştırma sorularıyla eşleştirileceğini tartışmaktadır.
Nitel yaklaşımları karma yöntem içinde kullanmakla ilgilenenler için kitabın 6. Bölümü faydalıdır. Kitabın 6. Bölümü, iki farklı yaklaşımın belirli tasarım ve projelerde nasıl bütünleyici olduğunu göstermektedir. Karma desende zamansal ya da teorik ağırlığın nasıl belirleneceği net bir şekilde cevaplanmıştır.
7. Bölüm, bir pilot çalışma yürütme ve veri toplama prosedürlerini içerir ve nitel veri toplamada tarafsızlık, saha çalışmasının rolü ve sözde zengin verilerin nasıl toplanacağına ilişkin çeşitli konuları aydınlatmaktadır.
Nitel yaklaşımlar çok sayıda veri kaynağı içerebilmesinden bahsederek sosyal medya, web siteleri, fotoğraflar, çizimlerden, ses veya video kayıtları ve röportajlara kadar olan çeşitliği anlatmaktadır.
Araştırmacı bu çeşitlilikten ve yöntemlerden nasıl yararlanabileceğinin cevabını bu bölümde bulabilmektedir.
Bölüm 8'de nitel analizin nasıl yapılacağı anlatılmaktadır. Verilerin ne zaman ve nasıl analiz edileceğinden, kodlamanın ne olduğundan ve nasıl gerçekleştirilebileceğinden ve bazı analiz yazılımlarından bahsedilmiştir.
Son bölüm olan 9. bölümde ise nitel araştırma raporunu, makaleyi, bildiriyi veya tezi yazmakla ilgilidir. Örneğin "Çok fazla verim var ve her şeyi tek bir kağıda sığdırmak için mücadele ediyorum. Sonuçlarımı tek bir araştırma raporunda nasıl yazabilirim?" diye soruyorsanız Prof. Given buna yanıt veriyor.
Bulgularının uygun bir şekilde nasıl sunulması gerektiği veya farklı türdeki verileri anlatıma nasıl dahil edileceği bu bölümdeki sorularla netleşmektedir.
Lisa M. Given'in “100 Soruda Nitel Araştırma”sı, Nitel araştırmalarda kullanılan temel kavramlara ve tekniklere kapsamlı bir genel bakış sağlar ve hem yeni başlayanlar hem de daha deneyimli araştırmacılar için uygundur. Tüm içerik, soru-cevap şeklinde düzenlendiğinden arkadaşça bir deneyim yaşatan kitap kolayca okunabilir. Böylece, okuyucular tereddüt ve sorularına karşılık gelen özlü cevaplarla kararlarını verebilirler. Genel olarak, kitap herhangi bir araştırmacının kitaplığı için değerli olabilecek oldukça yararlı ve bilgilendirici bir kitaptır.
Kaynaklar:
Kişisel Site: https://lisagiven.com/
Anı Yayıncılık (2021). Tanıtım yazısı.
Sage Publication, (2015). Book Launch Notes,
Apairach, S. (2016). Book Review: 100 Questions (and Answers) About Qualitative Research by Lisa M. Given. Erişim: 01.03.2022